OKIP wspiera działania Śląska
Realizowana na Śląsku współpraca przedsiębiorstw, sektora nauki i wsparcie rządu stają się realnymi działaniami na rzecz rozwoju i unowocześnienia tego regionu i przemysłu. Szczególnie widoczne jest to w ostatnich tygodniach. Wśród tych działań są inicjatywy klastrów, rozbudowa kopalń, poprawa warunków wydobycia, innowacyjne rozwiązania technologiczne w górnictwie oraz rządowy program wsparcia dla Śląska.
Projekty restrukturyzacji kopalń, modernizacji procesu wzbogacania i przeróbki węgla, poprawy warunków ochrony środowiska i bezpieczeństwa będą wpływały pośrednio na kondycję podmiotów, które rozwijają polski przemysł na Śląsku. Podmiotem wspierającym obecnie działania Śląska jest m.in. Ogólnopolski Klaster Innowacyjnych Przedsiębiorstw, organizacja parasolowa klastrów, aktywnie działająca w tym regionie kraju, która obok rozwijania przedsiębiorczości, innowacyjności, wspiera również projekty rozwojowe, ekologiczne i ważne dla społeczności lokalnych. OKIP wspomaga w tym zakresie Jastrzębski Klaster Innowacji, którego członkiem jest m.in. Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. i inne podmioty z Jastrzębia-Zdrój. Współpraca i wspólne projekty przedsiębiorstw i sektora naukowego pozwolą rozwinąć innowacyjność i konkurencyjność tego regionu, ponieważ klastry są rozwiązaniem, które na Śląsku ma idealne warunki, aby odbudować polski przemysł i górnictwo.
Błędne jest stwierdzenie, że polskie górnictwo jest nierentowne, a kopalnie powinny być zamykane jedna po drugiej. Przykładem jest JSW S.A., która uruchomiła w minionym tygodniu ścianę XV w pokładzie 405/1 w kopalni Knurów – Szczygłowice, o możliwościach wydobywczych szacowanych na blisko 4000 ton węgla na dobę. Wydobywany jest tam węgiel koksowy, na który wciąż jest duże zapotrzebowanie na rynku krajowym oraz europejskim. Dzięki temu kopalnia ma odpowiednie warunki, aby zrealizować plan wydobycia na 2015 rok, tak jak i cała JSW. Obecnie kopalnia wydobywa węgiel w pięciu ścianach.
Środki finansowe na innowacyjność powinny być kierowane do przemysłu. A sercem przemysłowym Polski jest i powinien być Śląsk. Wiele przedsiębiorstw jest zainteresowanych nowymi technologiami, choć obawiają się one niesprawdzonych w praktyce rozwiązań. Kierowanie wsparcia w przemysł zmniejszy jednak ryzyko związane z wdrożeniami innowacji. Zidentyfikować można co najmniej kilka technologii, które mogłyby zostać wykorzystywane w polskim przemyśle węglowym, co pomogłoby górnictwu rozwinąć się w dobrym kierunku.
Kopalnie zakładające wyższy poziom wydobycia węgla na coraz głębszych poziomach muszą zaplanować zwiększenie ujęcia metanu, będącego głównym filarem profilaktyki metanowej. W należącej do grupy JSW S.A. kopalni Budryk, gdzie obecnie już wszystkie ściany eksploatują pokłady zaliczone do najwyższej IV kategorii zagrożenia metanowego, w zeszłym tygodniu rozpoczęła pracę nowoczesna stacja odmetanowania. Jest ona już drugą taką stacją w tej kopalni. Inwestycja zapewnia wyższy poziom bezpieczeństwa pracy górników pod ziemią, pozwala na zwiększenie wydobycia, a także umożliwia wykorzystywanie ujmowanego metanu przez planowaną instalację kogeneracyjną, czyli produkującą energię elektryczną i cieplną. Dzięki temu kopalnia docelowo pokryje swoje zapotrzebowanie na energię elektryczną w 100% w dni wole od pracy i w 50% w dni robocze.
Przed Śląskiem i górnictwem jeszcze wiele pomysłów i możliwości na rozwój. Przełomową , innowacyjną metodą w walce ze zmianami klimatu jest wyłapywanie i przechowywania pod ziemią dwutlenku węgla. Metoda CCS nie jest na razie stosowana na skalę przemysłową, a w Polsce był do tej pory prowadzony projekt badawczy – w Instytucie PAN w Krakowie – odnoszący się do polskich warunków geologicznych. CCS (ang. Carbon Capture and Storage) to technologia wychwytywania i składowania dwutlentku węgla polega na wychwyceniu różnymi metodami dwutlenku węgla powstającego w wyniku spalania paliw kopalnych (np. w elektrowni), potem skropleniu, przetransportowaniu i wtłoczeniu go do izolowanej formacji geologicznej w celu trwałego magazynowania. Ta innowacyjna technologia jest promowana przez Komisję Europejską jako jeden ze sposobów ograniczania emisji CO2 do atmosfery. Wsparcie kierowane dla Śląska jest zatem bardzo ważne.
JSW Koks ma w planach wybudować elektrociepłownię w Radlinie. Jednostka o mocy 104 MWt będzie opalana gazem koksowniczym, a jej koszt wyniesie ok. 185 mln zł. Rozpoczęcie komercyjnej eksploatacji elektrociepłowni ma być w drugiej połowie 2017 r. Agencja Rozwoju Przemysłu i JSW Koks 7 kwietnia br. podpisały list intencyjny w tej sprawie.
Program dla Śląska, który w tym tygodniu prezentuje polski rząd, będzie bardzo pomocny w realizowanych i planowanych projektach. Jak wskazuje premier Ewa Kopacz, ma być: „kołem zamachowym dla regionu, dla górnictwa, przedsiębiorczości”. „Śląsk 2.0.” ma wspierać przemysł Województwa Śląskiego i Małopolski Zachodniej. W pierwszym etapie powinien przede wszystkim dotyczyć restrukturyzacji kopalń oraz brać w rachubę skutki, jakie dosięgną firmy, które świadczą usługi dla górnictwa i współpracują z tą branżą. W krótkim okresie program ma obejmować przede wszystkim reakcję na zmiany na rynku pracy, wynikające z restrukturyzacji górnictwa. Średni okres miałyby wypełnić działania związane m.in. ze ściąganiem inwestorów oraz rozwijaniem infrastruktury. Okres długi ma obejmować zmiany w prawie i ułatwienia dla wybranych sektorów gospodarki. Niektóre z działań przewidzianych w programie to nowe drogi (odcinki tras ekspresowych, autostrady oraz obwodnica), inwestycje kolejowe (dla Śląska przewidziane jest ponad 9 mld zł w obecnej perspektywie unijnej), ulgi i środki dla przemysłu, m.in. na konkretne przedsięwzięcia, propozycja obniżenia obciążeń związanych z kosztami finansowania odnawialnych źródeł energii, a w zakresie rewitalizacji dodatkowe środki budżetowe na dofinansowanie wkładu własnego do unijnych projektów tego typu. Dzięki tym działaniom współpracujące w klastrach przedsiębiorstwa będą mogły łatwiej realizować własne projekty rozwojowe.
Anna Figiel